In 2019 had ruim 13% van de jeugd overgewicht, waarvan 11% matig overgewicht en 2,1% ernstig overgewicht. Een goede methode om te kijken of je te maken hebt met overgewicht is de body mass index (BMI). Deze bereken je als volgt: je gewicht in kg/ lengte in het kwadraat.
Overgewicht komt vaker voor bij 12-17-jarige dan bij jongere kinderen van 4-11 jaar. Deze data van volksgezondheidenzorg.info, een product van het RIVM laat zien dat overgewicht van jongs af al een probleem is. Overgewicht en obesitas kunnen tot serieuze chronische ziektes leiden zoals diabetes mellitus type 2 (suikerziekte). Verder is obesitas op jonge leeftijd een voorbode op obesitas als volwassene. Het voorkomen van overgewicht op jonge leeftijd is erg belangrijk; Buiten diabetes zijn er nog veel andere complicaties die kunnen optreden: lichamelijke problemen zoals problemen met de ademhaling, vruchtbaarheid, hart en vaatziekten en psychosociale consequenties zoals een negatief zelfbeeld en depressies.
Maar hoe lossen we dit probleem op? Om dit te kunnen beantwoorden is het eerst belangrijk om te begrijpen hoe het tot stand is gekomen. Richard de Leth, expert in de preventieve leefstijlgeneeskunde, zegt: “in mijn optiek zijn vermoeide mensen, dikke mensen of te dikke mensen, normale mensen in een abnormale omgeving”. Hij geeft als voorbeeld de keuze tussen een zak M&M’s en een appel, onze genen kiezen voor de meeste energie in een korte tijd en dus de zak M&M’s. Hij haakt hierin op onze evolutionaire zwaktes/instincten: een voorkeur zoet of zout, een voorkeur voor lui zijn en een voorkeur voor prikkels.
Deze instincten zitten in ons en daar kan je niet veel aan veranderen. Wat wel kan is doorzien dat je deze instincten hebt en ervoor zorgt dat je in je omgeving eerder een gezonde keuze maakt dan een ongezonde keuze.
Het kiezen van een ongezond eten is niet altijd de schuld van de normale mens. Gezond eten is vaak duurder, zeker sinds de btw-verhoging in 2019 van 6% naar 9%. Zelfs kraanwater is duurder geworden. De light frisdranken daarentegen hebben subsidie gekregen, de stoffen in deze producten zijn echter niet gezond. Ongezonde producten zijn vaak gevuld met goedkope ingrediënten als smaakstoffen, suikers en vetten, zodat bedrijven hun producten voor een lage prijs kunnen aanbieden. Deze stoffen zijn slecht voor onze gezondheid en creëren later gezondsheidskosten die niet zijn verrekend in het product. Als je deze gezondsheidskosten meerekent, dan zijn deze producten dus eigenlijk duurder dan gezonde producten. Consumptie van suiker veroorzaakt zelfs meer ziektekosten dan alcohol en roken bij elkaar. De overheid zal hier echter niets aan veranderen aangezien de opbrengst van het verdienmodel van geraffineerde suiker groot is. Het is dus de taak van de ouders om in te grijpen.
- Haal geen ongezond eten in huis, of zorg ervoor dat het opgeborgen is. Buiten zicht dus. Als je het kan zien, wil je het opeten. Zorg dat juist fruit in zicht is, zodat je hierdoor verleid wordt om gezonder te kiezen.
De tweede oorzaak voor overgewicht bij kinderen is te weinig beweging. Toegang tot een smartphone of een tablet is een primaire oorzaak waardoor kinderen meer thuiszitten en niet meer buitenspelen. In 2018 besteedden kinderen tussen de 0-6 dagelijks gemiddeld anderhalf uur per dag achter een scherm. Dit blijkt uit het jaarlijkse Iene Miene Media onderzoek (2018). Dat kinderen zo vroeg al achter een scherm zitten, is niet goed voor hun ontwikkeling, “Zeker heel jonge kinderen leren nog maar weinig van een scherm”, zegt pedagoge Krista Okma, die de resultaten van het onderzoek verwerkte. “Zij moeten de echte wereld nog leren kennen, ontdekken”.
Als kinderen op zo een jonge leeftijd al blootgesteld worden aan tablets zullen ze dat later ook blijven doen. Ze zullen minder exploreren, minder buiten komen en dus minder bewegen.
- Let als ouder op uw eigen mediagedrag. Goed voorbeeld doet goed volgen. Pak je beeldscherm er pas weer bij als de kinderen op bed liggen.
De norm gezond bewegen voor kinderen is om dagelijks minimaal 1 uur te bewegen.
- Laat uw kind fietsend naar school gaan, stimuleer buitenspelen of laat uw kind op een sportvereniging gaan. Zorg hierbij wel dat de sport bij het kind past, het is belangrijk dat uw kind plezier heeft tijdens het sporten.
In de huidige corona tijd waarbij kinderen wellicht niet naar hun sportvereniging kunnen, raad ik de volgende app aan: HomeCourt: Sports at home. Deze gratis app gebruikt de camera van een smartphone om een sporttraining om te zetten in een live action videogame. Op deze manier kan een kind een smartphone op een leuke en gezonde manier gebruiken.
Deze tips zullen het probleem voor uw eigen kind kunnen verhelpen. Overgewicht is echter een maatschappelijk probleem: Een gezondheidsprobleem waarbij onze maatschappij pas in actie komt als er klachten zijn. Reactief dus. Het moet omgedraaid worden: De overheid moet preventief in actie komen door scholen en ouders te informeren over een gezonde levensstijl. Dit moet al bij onze kinderen beginnen zodat zij van jongs af aan leren gezond te leven.
Resumé, om overgewicht te voorkomen, is het belangrijk dat uw kind een gebalanceerde energiebalans handhaaft en dat u als ouder de nodige maatregelen neemt om uw kind daarbij te ondersteunen.
